Sözlü bilgi vermek yetmiyor

13 Aralık 2014'en itibaren paketlenmemiş ürünler içinde bilgilendirme şartı getirildi. Bu tarihte yürürlüğe giren Geçici Gıda Bilgilendirme Tamamlayıcı Yönetmeliği (VorLMIEV Vorläufige Lebensmittelinformations- Ergänzungsverordnung) ile kanun verici en azından tezgahlarda açıklık getirmeyi hedefliyor. Uygulama Yönetmeliği ise daha sonra yürürlüğe girecek.

Net olan konu ise şöyle: Sadece sözlü olarak bilgilendirmek artık yeterli olmayacak. Tezgahta bulunan ürünler için alerji yapanlarla ilgili yazılı veya elektronik bilgi bulundurulacak. İstenildiğinde sözlü olarakta bilgi verilecek. Burda önemli olan en azından bir alerji yapanların listesinin işaretlendirilerek sözkonusu ürün ile eşlendirilmesi yeterli görülüyor. Bu yazılı dosyayı hem denetime gelenlere hem de müşterilere her an gösterilebilecek şekilde hazır bulundurulacak. Ayrıca restoran ve satış yerlerinde müşterilere istedikleri zaman gösterilebilecek bir alerji listesinin bulunduğu bildirilecek.

Daha önce ilave maddelerinde yazılı olarak ürünün yanında veya yazılı olarak belirtilmesi gerektiği gibi tezgahta şimdide alerji yapanlarla ilgili bir bilgilendirme zorunlu oluyor. Sadece kasa makbuzu üzerine basılması yeterli olmuyor.

Yönetmeliğin 2 Maddesi şöyle özetleyebiliriz:

Paketlenmemiş Gıdaların işaretlenmesinin biçim ve şekli:

• Arz edilen paketlenmemiş gıdalar,

• Tüketicinin isteği üzerine paketlenerek arz edilen gıdalar

• veya hemen satılmak üzerek üzere paketlenerek hazırlanmış gıdalar için rahat görülebilecek, net ve iyi okunabilecek şekilde

1. gıdanın üstünde veya yanında bir levha ile

2. toplu yemek mahallerinde yemek, içecek veya fiyat listelerinde

3. satış alanlarında bir levha ile

4. başka yazılı veya elektronik yöntemler ile tüketicinin dolaysız ve rahat ulaşabileceği ve satın almadan bilgilenebileceği şekilde işaretlenmesi. Yemek, içecek ve fiyat listelerindeki bilgilendirmeler ürünün üzerinde açık ve net olmak şartıyla dipnot olarakta verilebilir. Levhaların başka bilgi, resim vs. materiyal ile kapatılması, belirsiz hale getirilmesi veya üründen ayrılarak direk görüntünün koparılamaz Sözlü bilgilendirmenin mümkün olduğu yerlerde konuyla ilgili gerekli bilgi sahibi olan elemanların satıştan önce bunu ifade etmeleri ve müşterinin veya denetleyicilerin her an yazılı dökümana bakabilecekleri ifade edilmelidir. Gıda alerjisi veya hazımsızlığı bulunan kişilerin sözkonusu gıdalardan kesinlikle uzak durması gerekmektedir. Zira genellikle düşük miktardaki izleri bile korkulan semptomların belirmesine sebep olabiliyor. Gıdaların işaretlenmesi alerji yapan gıdaların satın alma kararlarında yardımcı olabiliyor. Ancak paketlenmemiş gıdalarda bu şimdiye kadar sorunlu olabiliyordu.

Gıdaların içinde bulunan 14 madde gıda alerjilerinin % 90'ını oluşturmakta ve bundan sonra açık gıdalarda da belirtilmek zorunda:

• Gluten ihtiva eden tahıllar (buğday, çavdar, arpa, yulaf, kızıl buğday, kamut veya bunların hibrit kökleri)

• Kabuklu hayvanlar

• Yumurta

• Balık

• Fıstık

• Soya

• Süt ve süt ürünler (laktos dahil)

• Kabulu çerezler (badem, fındık, kaşu, pekan, Brezilya cevizi, çam fıstığı, makadamia fıstığı, queensland fıstığı)

• Kereviz

• Hardal

• Susam tohumu

• Kükürt dioksidi ve sulfitler (bir kiloda veya litrede 10 miligramdan fazla)

• Acıbaklalar

• Yumuşak hayvanlar (Yumuşakçalar)

Bu ilaveler ve bunlardan yapılan ürünler herhalükarda ismen zikredilmek durumunda ve ‚'baharatlar'' gibi kelimelerin altında saklanamaz. Allergenler teknik yardımcı maddeler, ilave maddeler için taşıyıcılar veya aroma veya ekstraksiyon çözücüsü olarak kullanıldıkları durumlarda da ismen zikredilmek zorunda.

İsminden açıkca belli olan ürünlerde ayrıca alergen maddesinin zikredimesi ise gerekmemektedir. Mesela ‚'taze peynir ezmesi'' dediğinizde peynir süt ürünü olduğu açık olduğundan süt veya laktosun ayrıca belirtilmesine gerek kalmıyor.

Alman Alerji ve Astma Birliği (Deutsche Allergie- und Asthmabund (DAAB)) verilerine göre:

Almanya'da yaklaşık 6 milyon insan gıda alerjisine sahip. Bu insanlar özellikle açık ürün aldıklarında veya dışarda yemek yediklerinde şiddetli rahatsızlıklara maruz kalabiliyorlar. Çoğu kez hizmet personeli ve satıcılara sormalarına rağmen, bilgisizliğinden dolayı yanlış ürün alabiliyorlar. Buda sıhhatlarını tehlike atıyordu. Bazı alerjiler hayati tehlike bile oluşturabiliyor.

Mesela yaşanmış bir olayda bir ekmekçi badem ilavesini değiştirerek fıstık kullanınca şiddetli fıstık alerjisi olan bir çocuk vefat etti. Bunu deklare etmiş olsaydı böyle bir olay yaşanmayacaktı. DAAB yaptığı temsili bir araştırmada sözlü olarak verilen beyanların genelde doğru olmadığını tesbit etti. Onun için yazılı beyan kuralının doğru ve kesin bir yol olduğundan emin.

Otel ve Gastronomi Birliği DEHOGA (Hotel- und Gaststättenverband) ise konuyu endişe ile takip ediyor. Gastronomi işletmelerinin yeni düzenlemler, dosyalar hazırlamaları önemli masrafları da beraberinde getiriyor. DEHOGA AB'nin sıhhat konusunda çok hassas müşteriler ve özellike alerjikleri daha iyi bilgilendirme hedefleri gastronomi branşında pratik gerçekleştirme sınırlarını yıkmaktadır. Gastronomide arz edilen yemeklerin çoğunun standart olmadığını ve sürekli değişen yemek çeşitlerinin yaygın olduğunun altını çiziyor. Bu durumda dosyalama ve bürokratik işler büyük bir sıkıntı meydana getiriyor. Ancak işletmeler beğensede beğenmesede yönetmelik 13 Aralık 2014 den itibaren yürürlüğe girdi.

NRW Eyalet Gıda Denetimcileri Birliği Başkanı Peter Riedmiller: ‚'Sektörün işaretlendirilme zorunluluğüna hazırlanmalırı için üç yıl vakitleri vardı. Tabi ki; ancak şimdi tedbir almak isteyenler zaman yetersizliğinden dolayı büyük sorunlar yaşayacaklardır!''

Kaynaklar:

http://www.fleischwirtschaft.de/nachrichten/ aktuell/pages/Muendliche-Auskunft-allein-reichtnicht_ 23107.html

http://www.fleischwirtschaft.de/nachrichten/ kommentar/pages/An-der-Theke-ist-jetzt-vielesklarer_ 23100.html

https://www.nestleprofessional.de/ Media/200111291638581992056109/35/LMIV_Nat_ DurchfuehrungsVO_13.%20November_2014.pdf

http://www.lebensmittelklarheit.de/informationen/ allergen-kennzeichnung

http://www1.wdr.de/themen/wissen/lmivallergene100. html