Beklenmedik gelişmeler yaşadık

FÜRTH - Koronaviris sebebiyle son dönemde yaşanan gelişmelerin, tüm dünyada ekonomik ve sosyal hayata etki ettiğini ifade eden Milas Dönerproduktion işletmecisi Ali Kaya, döner sektöründe yeni bir sürecin başlamış olduğunu dile getirdi.

Kimse böyle bir kriz beklemiyordu

Geçmişte birtakım ekonomik krizlerin yaşandığını kaydeden Kaya, “Geçmiş dönemlerde yaşanan krizler, belirli bölgelere sınırlı kalmıştı. Henüz tam olarak atlatamadığımız günümüzdeki kriz süreci, global anlamda yaşanmış en büyük ekonomik kriz olarak nitelendirilmekte. Bu krizi, hiçbir ekonomist ve dünya lideri öngöremedi ve bu şekilde bir krizi kimse beklemiyordu“ şeklinde konuştu.

Krizin bir anda gelmesiyle zor bir dönemden geçen döner sektöründe işlerin, daha da kötüye giderek vahim bir hal aldığını söyleyen Kaya, “Ürün tedarikçilerine borçları olan fabrikalar, işlerin bıçak gibi kesilmesiyle, alacakları paraları da almaz oldular. Liferantlar ile döner satıcıları arasında, büyük gayretle para akışını sağlamak durumunda olan döner üreticileri, birden bire panik yaşadılar“ dedi.

Kriz bizi zora soktu

Pandeminin görülmesiyle ilk üç hafta, birçok fabrikanın kapanmak durumunda kaldığını söyleyen Kaya, “Üretilen dönerin, satış sonrası geri dönüşümü, birkaç haftayı buluyor. Bu süreçte siz, büyük ölçüde borçlanıyorsunuz. Gelen krizle birlikte bu dönüşümü sağlayamamak bizi zora soktu. Hammadde aldığımız firmalar, haklı olarak üzerimizde ciddi baskı oluşturdular. Bizim tabirle “sudan çıkmış balığa döndük“ ifadesini kullandı.

Çerez parası aldık

Birçok ülkenin pandemiye karşı vaktinde tedbir almadığını belirten Kaya, “Almanya Başbakanı Merkel`in, işletmelere umut verici açıklamaları oldu. Acil yardım (Corona-Soforthilfe) ve kısa süreli çalışma dönemi (Kurzarbeit) gibi paketler açıklandı. Yapılan ödemelere baktığımızda ise, aylık giderlerinizin yarısını bile karşılamadığını görüyoruz. Bizim için çerez parası oldu“ dedi.

İş hacmimiz düştü

Bir anda insanlarda görülen panik havası ve evlere kapanma olayından iki hafta sonra, yavaş yavaş üretime geçebildik diyen Kaya, “Kısa süreli çalışma dönemine girerek hiçbir çalışanımızı işten çıkarmadık. Elimizde olan birikimimizi sermayemize katarak nefes almamızı kolaylaştırdık. Restoran ve döner büfeleri, ev servisleri yapmaya başlayınca, işlerde paralelinde açılmaya başladı. Büyük restoranların giderlerinin fazla olması ve buralara gitmek insanlar için kaygı verici olduğundan, küçük işletmeler daha çok satış yaptılar. Büyük fast-food zincirlerinin sundukları menülere göre döner, kalite ve fiyat olarak öne çıkıyor. İlk iki haftada yaşadığımız %50 iş gücü kaybı, üçüncü haftadan sonra giderek azalmaya başladı. Gelinen noktada %30 iş hacmi kaybımız var ve bu kayıp giderek azalmaktadır“ açıklamasını yaptı.

Kriz yönetmeyi tecrübe edindik

Bir anda yaşanan gelişmelerin hayatı alt üst ettiğini ifade eden Kaya, “Beklemediğimiz bir durumla karşılaşınca yaşadıklarımız, üzerimizde şok etkisi meydana getirdi. Kriz dönemlerinde sürecin, nasıl yönetileceği konusunda birçoğumuzun tecrübesi yoktu. Artık bu tecrübeyi de edinmiş olduk. Örneğin, krize etki eden en önemli faktörlerin, çalışanlar arasında organizasyonu sağlamak, dışarıdaki alacaklarımızı en asgari düzeye çekmek ve borçlarımızı da en düşük seviyede tutmak durumundayız. Kriz geldiği anda, dışarıda kalan parayı toplama imkanı olmuyor. Muhatap sayınız, yüzlerce kişi oluyor. Alıcılarımızın muhatabı ise sadece biziz. Ayrıca, mevcut hijyen kurallarına yenileri eklendi. Bunların uygulamaya geçirilmesi ve alışkanlık kazanılması da önemli bir durum. Maske takma ve dezenfektan vardı fakat, sosyal mesafe gibi durumlar için uygun çalışma ortamı hazırlamak gerekti. Yeni döneme alışmamız ve para politikamızı iyi yönetmemiz gerekmektedir“ açıklamasında bulundu.

Satış politikamız yanlış

Piyasada uygulanan yanlış fiyat politikasının, sektörün kanayan yarası olduğunu dile getiren Kaya, “Maalesef fiyat kırarak rekabet ediyoruz. Bu anlayıştan bir an evvel kurtulmamız lazım. Yaşadığımız krizde de gördük. Ticaretin şakası yok. Kuralları hafife almamak gerek. Kar oranımız gittikçe düşüyor. İyi fiyata satılan bir ürünün karşılığını alınca, daha güzel işler yapmak mümkün. Üreticisinden satıcısına, kaliteli bir yönetim anlayışına sahip olmalıyız’’ dedi.

İyimseriz

Sektörde, genel anlamda bir iyimserlik olduğunu ifade eden Kaya, “Bu salgının bir an evvel bitmesini istiyoruz. Fakat, krizin ikinci dalgası gelecek olursa Milas Dönerproduktion olarak hazırlıklıyız. Pandemi sürecinde gördük ki, daha evvel döner yemeyen insanlar, döner yediler. Eğer kaliteli döner sunmuşsak onlar bizim için kalıcı müşteri olmuslardır“ şeklinde konuştu.

Haziran 2020