Köşe Yazıları / OSMAN SÖYLER


Döner'deki maliyet artışları nerede duracak?

Pandemi süreciyle başlayan sıkıntılar ve piyasadaki hammaddeye ulaşımda şartların değişmesiyle birlikte fiyatlarda da dengesizlikler başladı. 

Hayvan yetiştiren çiftliklerdeki üretim maliyetleri arttı ama elindeki hayvanları satamadılar. Bu dönemde batan/kapanan çiftlik sayısı oldukça çoğaldı. Daha sonra bunlardan boşalan yerler doldurulamadı. 

Avrupa'da üretim çok rahattı. Pandemi ve arkasından gelen Ukrayna savaşı bu kolaylığı ortadan kaldırdı. Bugün siparişi verip, ne kadar ihtiyacı varsa ertesi gün gelmesi yerini bir miktarını ancak getirebildike dönüştü. Bununla birlikte devamlı belirli zamanlarda artan fiyatlar, daha sonra tekrar eski seviyesine dönerdi. Artık yukarı çıktıktan sonra tekrar eski haline dönmedi. Aynı zamanda fiyatlarda devamlı yukarıya doğru devam etti. 

Bu yükselen fiyatlar tekrar geri gelmeyecek. Bunu böyle kabul edip, geleceği de ona göre planlamak yerinde olacaktır. 
Baharat fiyatları da aynı şekilde hem temin hem de fiyat açısında eskisi kadar rahat değil. 

Enerji fiyatları oldukça yükseldi. Nakliye giderleri ve çalışanların da maliyetleri aynı derecede yüksek bir hale geldi. 

Üretim; zorlu bir süreç, eskiden zor olduğu söyleniyordu ama o günler daha güzel günlermiş. Görünen o ki; Gelecekte daha da zor olacaktır. 
Kullanılan makine ve ekipmanlardan tutunda, folyeye kadar her kalem fiyatları eskisiyle mukayese edilemeyecek kadar yükseldi. Finans pahalandı.  Artık, veresiye vererek piyasayı fonlamaktan vazgeçmek zorunluluğu oluştu. Ticaretini yapan toptancı ve son tüketicilerde nakit çalışmalı. Kredi kartı sistemleri gibi yardımcı sistemleri kullanmak lazım.  Tahsilatı yapılamayan ürün artık zarara dönüşüyor. Çünki; eti, baharatı, enerjiyi aynı şartlarda alamayacak ve yerine konamayacak hale geldi.

Yeni sayımızda buluşmak üzere başarılarla dolu bir ilkbahar diliyorum.